Predstavljena knjiga „Automobili i dinastija Karađorđevića 1908-1941.“

16.05.2014.

U prisustvu njegovog kraljevskog visočanstva, prestolonaslednika Aleksandra II Karađorđevića, brojnih uglednih zvanica i zaljubljenika u automobile, 15. maja u zgradi Arhiva Jugoslavije, koja je od jula 1931. do jula 1935. izgrađena kao zadužbina na inicijativu i uz novčanu podršku kralja Aleksandra I Karađorđevića, predstavljena je knjiga „Automobili i dinastija Karađorđevića 1908-1941.“ autora Miroslava Milutinovića, dugogodišnjeg predanog istoričara automobilizma.

O knjizi su govorili vršilac dužnosti direktora Arhiva Jugoslavije, Miladin Milošević, urednik u Službenom glasniku (koji je izdao ovu zanimljivu knjigu), Petar Arbutina, Predsedavajući Krunskog saveta, Dragomir Acović, predsednik Udruženja istoričara automobilizma, Nebojša Đorđević i sam autor.

„Na početku svoje knjige autor Miroslav Milutinović je napisao da su godina dolaska kralja Petra I Karađorđevića na kraljevski presto Srbije, 1903-ća i pojava prvog automobila u Srbiji iste godine, bili jak motiv da se posveti temi koja je u naslovu knjige koju danas predstavljamo. Može se reći da je tema nesvakidašnja i da su istraživači koji su se time bavili retki, pogotovo na način kako je to učinio Miroslav Milutinović“, rekao je Miladin Milošević.

„Posvetio joj je, očito, puno vremena i istraživačkog rada. O tome svedoči i naučni aparat sa više od 240 napomena, koje ukazuju na izvore, u najvećem delu arhivske. Istraživao je u arhivima, muzejima, bibliotekama, zavodima, institucijama koje sadrže izvore sa podacima od značaja za obrađivanu temu. Učinio je veliki istraživački napor da bi došao do svih činjenica i podataka koje je na sistematizovan način izložio u strukturi knjige koju, pored predgovora princa Aleksandra Karađorđevića, čini pet poglavlja među kojima je svakako najzanimljivije ono sa devet celina posvećenih vozilima koja su posedovali i koristili pojedini članovi dinastije Karađorđević.

Čitanjem ove knjige saznajemo da je prvi automobil na Dvoru kupljen za prestolonaslednika Đorđa 1908; da je za kralja Petra I Karađorđevića kupljen automobil 1912; da su prvi automobili koje su koristili Kralj Petar I, kralj Aleksandar I Karađorđević i kneginja Olga bili marke Fiat; da su kraljica Marija i knez Pavle imali prve automobile marke Rols-Rojs /Rolls-Royce/, Kralj Petar II automobil marke Pakard /Packard/, a knežević Aleksandar (sin kneza Pavla) automobil marke Škoda itd.

Saznajemo, takođe, da su automobili koje su koristili članovi dinastije Karađorđević spadali u red luksuznijih i pouzdanijih u to vreme. To govori, pored ostalog, o potrebama i ukusu članova dinastije. Saznajemo, pored mnogo drugih, tehničke podatke o vozilima, što je iz ugla istraživača iziskivalo dodatni napor, da bi se do njih došlo, s obzirom na protok vremena i sačuvanost dokumenata.

Zahvaljujući autorovoj istraživačkoj posvećenosti i istrajnosti, saznajemo i sudbinu pojedinih automobila koje su koristili Karađorđevići do 1941. godine (od svih – više od 70 koji su korišćeni – autor je utvrdio da se dva nalaze u inostranstvu).

Knjiga sadrži više od 200 ilustracija, uglavnom fotografija i po neki faksimil dokumenta. To su fotografije članova dinastije Karađorđević i automobila koje su koristili. Dobar deo se objavljuje prvi put, što sa osnovnim tekstom knjige čini jednu koherentnu celinu i daje joj poseban kvalitet.

Milutunović je, po mom skromnom mišljenju, ovom knjigom dao pouzdanu osnovu za dalja istraživanja o razvoju automobilizma u Kraljevini Srbiji i Kraljevini Jugoslaviji. O automobilima koje su koristili pojedini članovi dinastije Karađorđević u periodu koji obrađuje u knjizi, verovatno je iscrpeo najveći deo.

Ovo je knjiga koja će izazvati interes i kod ljubitelja automobilizma ali i kod šire javnosti, ne samo zbog naslova koji privlači pažnju, već zbog njene suštine, njenog sadržaja“, rekao je Miladin Milošević.

„Prikazi automobila koje su koristili pojedini članovi dinastije u posmatranom periodu plene pažnju svih ljudi koji se bave automobilizmom“, napisao je jedan od dvojice recezenata, prof. dr Jovan Todorović. „Ovakav način interpretacije jednog dela naše istorije zaslužuje sve pohvale i zbog obilja podataka i veoma široke dokumentacione podloge, s više stotina navoda o korišćenim izvorima. To govori da je autor uložio veoma veliki trud u pripremanje ovog rukopisa i da je uspeo da dođe do podataka i dokumenata koji nisu dovoljno poznati, ili koji su čak i sasvim nepoznati… Miroslav Milutinović autor je vrednog i interesantnog dela, koje će, verujem, naići na dobar prijem kod čitalaca, kako stručnjaka, tako i zaljubljenika u automobile i našu istoriju.“

Autor, šezdesetdvogodišnji Miroslav Milutinović, zaljubljenik u tehniku i automobile i jedan od najboljih poznavalaca istorije automobilizma na zapadnom Balkanu, zahvalio je i drugom recezentu, prof. dr Dragoljubu R. Živojinoviću, izdavaču, Arhivu Jugoslavije i svima koji su doprineli da ovo kapitalno delo bude publikovano.

Fotografije snimljene aparatom Nikon CoolPix P300

Službena foto oprema sajta: Nikon, www.refot.com